74ο Φεστιβάλ Βενετίας: Οσκαρικές εμφανίσεις από Πέιν και Ντελ Τόρο

festival-venetias

Με την ταινία «Downsizing» του Ελληνοαμερικανού, βραβευμένου με ΄Οσκαρ, σκηνοθέτη Αλεξάντερ Πέιν ξεκίνησε έγινε χτες το βράδυ η επίσημη έναρξη του 74ου κινηματογραφικού φεστιβάλ της Βενετίας. Το κόκκινο χαλί του Μεγάρου του φεστιβάλ, στο Λίντο, περπάτησαν ο σκηνοθέτης της ταινίας και οι πρωταγωνιστές του, Ματ Ντέιμον, Κρίστιαν Γουόλτζ, Κρίστεν Γουίκ και Χονγκ Τσάου, τα μέλη των διάφορων κριτικών επιτροπών, με επικεφαλής την Αμερικανίδα ηθοποιό, Ανέτ Μπένινγκ, πρόεδρο της διεθνούς επιτροπής που θα κρίνει τις ταινίες του επίσημου διαγωνιστικού τμήματος καθώς και άλλες προσωπικότητες που έφτασαν χτες στο Λίντο, ανάμεσά τους και οι Σάλι Χόκινς, Οκτάβια Σπένσερ, Ιθαν Χοκ, Αμάντα Σίφριντ, Κλόε Σεβινί, Πολ Σρέιντερ και Φρέντερικ Γουάιζμαν.

Μιλώντας, πριν από την προβολή, η Ανέτ Μπένινγκ σχολίασε την έλλειψη γυναικών σκηνοθετών από το διαγωνιστικό πρόγραμμα της φετινής Μόστρας (μόνο μια ταινία από τις 21 του διαγωνιστικού σκηνοθετήθηκε από γυναίκα), τονίζοντας πως «ως γυναίκες χρειάζεται να είμαστε έξυπνες, πονηρές και δημιουργικές σ’ ότι επιλέγουμε να φτιάξουμε. Ο σεξισμός σίγουρα υπάρχει, χωρίς καμιά αμφιβολία. Τα πράγματα όμως αλλάζουν. Όσο περισσότερες ταινίες μπορούμε να γυρίσουμε που να απευθύνονται σε όλους τόσο περισσότερο θα μας θεωρούν κινηματογραφιστές… αν και υπάρχουν πολλοί σκηνοθέτες που αγωνίζονται να φτιάξουν ταινίες, είτε αυτοί είναι άντρες είτε γυναίκες.»

Την επιστημονική φαντασία με το κοινωνικό δράμα και την κριτική πάνω στον αμερικανικό τόπο ζωής συνδυάζει η ταινία «Downsizing» του Αλεξάντερ Πέιν. Ξεκινώντας από μια νέα επιστημονική ανακάλυψη, που μπορεί να σμικρύνει τον άνθρωπο σε 12 περίπου εκατοστά του μέτρου, η ανθρωπότητα το εκμεταλλεύεται για να λύσει το πρόβλημα του υπερπληθυσμού: όλα τα έξοδα από σίτιση μέχρι ρουχισμό και στέγαση μετριάζονται στο χιλιοστό της κανονικής τους αξίας με αποτέλεσμα οι άνθρωποι να μπορούν να ζούνε πλουσιοπάροχα σε ειδικά προφυλαγμένες περιοχές. Σε διάστημα μερικών χρόνων ακολουθούμε την πορεία ενός μικροαστού και της γυναίκας του, που κάποια στιγμή αποφασίζουν να δεχτούν τη σμίκρυνσή τους για να μπορέσουν να ζήσουν μια πιο άνετη ζωή.

Δεν είναι η πρώτη φορά που ο κινηματογράφος χρησιμοποιεί το θέμα της σμίκρυνσης για να φτιάξει ταινίες. Ταινίες όπως ο «Δρ. Κύκλωψ», «The Incredible Shrinking Man», «Φανταστικό ταξίδι», και άλλες, μας έδωσαν στο παρελθόν, διάφορες εικόνες του πώς θα ζούσε στο μέλλον η ανθρωπότητα, σε τέτοιες συνθήκες.

Ξεπερνώντας το επίπεδο της απλής περιπέτειας επιστημονικής φαντασίας, ο Πέιν και ο συν-σεναριογράφος του, Τζιμ Τέιλορ, με ένα με μπόλικο χιούμορ και με ωραία αναπτυγμένους χαρακτήρες, με σωστό ρυθμό και εξαιρετική φωτογραφία (του δικού μας, τακτικού συνεργάτη του Πέιν, Φαίδωνα Παπαμιχαήλ) μας δίνουν μια δική τους, με κριτική ματιά, εικόνα, ενός τέτοιου μέλλοντος.

Οπως σταδιακά θα ανακαλύψει ο ήρωας, όλοι όσοι έχουν σμικρυνθεί δεν ζουν στις ίδιες πολυτελείς συνθήκες. Οι φτωχοσυνοικίες με τους (λαθρο)μετανάστες και τους περιθωριακούς ζουν στην ίδια (ακόμη και χειρότερη) φτώχεια όπως πριν, οι «ατσίδες» βρίσκουν τρόπο για λαθρεμπόριο και μεγαλύτερα κέρδη (ανάμεσά τους κι ένας Σέρβος που τον ερμηνεύει με τρόπο απολαυστικό ο Κρίστιαν Γουόλτζ), ενώ, με το χαρακτήρα της νεαρής, αριστερής ακτιβίστριας, Βιετναμέζας, κάνουν κι ένα σχόλιο πάνω στην ανάγκη κοινωνικής συνειδητοποίησης και αλληλεγγύης. Με τον Ματ Ντέιμον να δίνει μια πολύ καλή ερμηνεία, η οποία, μαζί με την ίδια την ταινία, και τους άλλους εξαιρετικούς συντελεστές, μπορούν να θεωρηθούν προάγγελοι των φετινών Όσκαρ.

Στη φαντασία στρέφεται και ο Μεξικανός σκηνοθέτης Γκιγιέρμο ντελ Τόρο («Κρόνος», «Pan’s Labyrinth») στη δική του ταινία «Το σχήμα του νερού», μια ακόμη ταινία με πιθανότητες για τα Όσκαρ. Πρόκειται στην πραγματικότητα για ένα όμορφο παραμύθι, μια νέα εκδοχή της ιστορίας της Πεντάμορφης και του Τέρατος, τη φορά αυτή μέσα από τη σχέση ανάμεσα σε μια γυναίκα (Σάλι Χόκινς), καθαρίστρια σε ένα κυβερνητικό μυστικό εργαστήριο διαστημικών ερευνών Αντελ και το θαλάσσιο «τέρας» (είδος αμφίβιου ανθρωπόμορφου όντος) που ανακαλύπτει ένας μυστικός πράκτορας (Μάικλ Σάνον).

Στο νου έρχονται τα παραμύθια (ανάμεσά τους και «Η μικρή γοργόνα» του Άντερσεν) αλλά και ταινίες («The Creature from the Black Lagoon»), ο Ντελ Τόρο όμως τοποθετεί την ιστορία του στις αρχές της δεκαετίας του ’60, περίοδο του «ψυχρού πολέμου», για να κάνει ένα ειρωνικό σχόλιο πάνω στην τότε εποχή με τους Ρώσους κατασκόπους και τις προσπάθειες αποστολής ανθρώπου στο διάστημα αλλά και να κάνει αναφορές στον κινηματογράφο που αγαπά – η ηρωίδα του ζει πάνω από ένα σινεμά που προβάλλει μπι-μούβις, ενώ ο γείτοτας και «συνεργάτης» της ηρωίδας βλέπει συνεχώς στην τηλεόρασή του παλιές μαυρόασπρες ταινίες (ιδιαίτερα μιούζικαλ με την Μπέτι Γκρέιμπλ). Στα συν της όμορφης αυτής ταινίας και η ωραία μουσική του ελληνικής καταγωγής Γάλλου συνθέτη Αλεξάντρ Ντεπλά.