Δύο κρανία αντρών που ανήκουν στη νομαδική φυλή Pazyryk βρέθηκαν στα όρη Αλτάι της Σιβηρίας από τους επιστήμονες του Ινστιτούτου Αρχαιολογίας και Εθνογραφίας. Στα κρανία αυτά υπήρχαν τρύπες που οδήγησαν τους επιστήμονες στο συμπέρασμα ότι οι δύο άντρες είχαν χειρουργηθεί στον εγκέφαλο με την μέθοδο του «τρυπανισμού» και μάλιστα με επιτυχή αποτελέσματα.
Ο «τρυπανισμός» ήταν μια επικίνδυνη αρχαία ιατρική μέθοδος σύμφωνα με την οποία γίνεται τρύπα ή χειρουργική απόξεση στο ανθρώπινο κρανίο. Ο ένας άντρας στον οποίο εφαρμόστηκε η μέθοδος αυτή είχε ηλικία 40- 45 ετών και σύμφωνα με τους επιστήμονες, έπασχε από αιμάτωμα στο κεφάλι μετά από τραυματισμό, το οποίο του δημιουργούσε πονοκεφάλους και κινητικά προβλήματα. Ο δεύτερος άντρας έπασχε από γενετική δυσμορφία, ενώ οι αρχαιολόγοι ανακάλυψαν και ένα τρίτο κρανίο, το οποίο ανήκε σε 30χρονη γυναίκα.
Η εξέταση των κρανίων των δύο αντρών δείχνει, ότι όχι μόνο επέζησαν μετά την χειρουργική επέμβαση με «τρυπανισμό», αλλά έζησαν και για αρκετά χρόνια, ενώ το κρανίο της 30χρονης «μαρτυρά», ότι η επέμβαση σε αυτή δεν είχε επιτυχή έκβαση. Συγκεκριμένα, για την γυναίκα οι επιστήμονες θεωρούν ότι υποβλήθηκε σε «τρυπανισμό» μετά από πτώση, αλλά απεβίωσε κατά τη διάρκεια της επέμβασης ή αμέσως μετά.
Στα μέσα του 19ου αιώνα η ίδια μέθοδος εφαρμοζόταν σε ασθενείς στα καλύτερα νοσοκομεία της Ευρώπης με επιτυχία επιβίωσης μόνο 10%!
Σύμφωνα με την εφημερίδα Siberian Times, οι επιστήμονες έχουν δημιουργήσει μοντέλα των κρανίων που βρήκαν στον υπολογιστή και σκοπεύουν να αναπαραστήσουν τις χειρουργικές επεμβάσεις με τη μέθοδο του «τρυπανισμού», χρησιμοποιώντας παρόμοια εργαλεία και τεχνικές με την φυλή Pazyryk, για να κατανοήσουν περισσότερο την διαδικασία που εφάρμοζε η αρχαία φυλή.
Σημειώνεται, ότι οι αρχαιολόγοι του Ινστιτούτου Αρχαιολογίας και Εθνογραφίας στη Σιβηρία θεωρούν ότι η αρχαία φυλή είχε πρόσβαση στα γραπτά ιατρικά κείμενα του Έλληνα γιατρού της αρχαιότητας Ιπποκράτη.