Σαν σήμερα πραγματοποιήθηκε ένα από τα μεγαλύτερα εγκλήματα στην ανθρώπινη ιστορία. Η κόλαση της Χιροσίμα
Ήταν 6 Αυγούστου του 1945.
Το αμερικανικό βομβαρδιστικό Enola Gay έριξε την πρώτη ατομική βόμβα στη Χιροσίμα, καταστρέφοντας το μεγαλύτερο μέρος της πόλης και σκοτώνοντας περίπου 70.000 ανθρώπους, σύμφωνα πάντα με τις εκτιμήσεις των Αμερικανών. Η ιαπωνική πόλη αριθμούσε περίπου 300.000 κατοίκους.
Ο βομβαρδισμός της Χιροσίμα από τις ΗΠΑ έλαβε χώρα λίγο πριν τη λήξη του Β’ Παγκοσμίου πολέμου, στις 6 Αυγούστου 1945 και ήταν η πρώτη πολεμική πυρηνική επίθεση της Ιστορίας. Η βόμβα ήταν τύπου ουρανίου 235, η οποία είχε λάβει το προσωνύμιο “Little Boy” (αγοράκι).
Τα αποτελέσματα της έκρηξης δεν ήταν γνωστά εκ των προτέρων, μιας και τέτοιου τύπου βόμβα δεν είχε δοκιμαστεί, όπως η βόμβα πλουτωνίου, που ακολούθησε. Τη ρίψη της, έκανε ο συνταγματάρχης Πολ Τίμπετς, κυβερνήτης ενός αεροσκάφους Β29 της Αεροπορίας Στρατού. Το όνομα του αεροσκάφους, Enola Gay, ήταν το όνομα της μητέρας του.
Ο ίδιος ο Τίμπετς δήλωσε σε συνέντευξη του το 1975:
“Είμαι περήφανος που μπόρεσα να αρχίσω με το τίποτα, να σχεδιάσω την επιχείρηση και να δουλέψει όσο τέλεια δούλεψε. Κοιμόμουν ήσυχος κάθε βράδυ” και το 2005: “Αν με βάλετε στις ίδιες συνθήκες, σίγουρα, θα το ξανάκανα”.
Περίπου το 69% των οικοδομημάτων της Χιροσίμα καταστράφηκε εντελώς και ένα άλλο 6,6% υπέστη σοβαρές ζημιές. Κατά τους επόμενους μήνες, περί τους 60.000 ακόμα ανθρώπους απεβίωσαν από τραύματα ή έκθεση σε ραδιενέργεια. Επί του συνόλου των θανάτων εκτιμάται ότι το 60% οφείλεται στην αρχική θερμοκρασία (από ακαριαία ολική εξαέρωση ή τήξη του σώματος μέχρι εγκαύματα), το 20% από μηχανικό τραυματισμό από το ωστικό κύμα (καθαυτό έκρηξη) και το υπόλοιπο 20% από τη ραδιενέργεια. Από το 1945 μέχρι σήμερα, αρκετές χιλιάδες ακόμα έχουν πεθάνει από ασθένειες που προκάλεσε η έκρηξη της βόμβας, οι περισσότεροι από λευχαιμία, λέμφωμα, καρκίνο των πνευμόνων και άλλα είδη καρκίνου.
Παρόμοιο έγκλημα επαναλήφθηκε, τρεις μέρες μετά, στο Ναγκασάκι. Σημειώνεται, ότι οι δύο αυτές ρίψεις έγιναν με προσωπική απόφαση του τότε Προέδρου των ΗΠΑ Χάρι Τρούμαν. Για να πραγματοποιηθούν, ο διοικητής της μοίρας της Αεροπορίας Στρατού Σπατζ, στην οποία ανήκαν τα αεροσκάφη, ζήτησε έγγραφη τη διαταγή από την πολιτική ηγεσία “αρνούμενος να σκοτώσει ίσως 100.000 άτομα με προφορικές μόνον εντολές”.
Η διαταγή πράγματι του στάλθηκε εγγράφως με τις υπογραφές του Υπουργού Εσωτερικών Τζορτζ Μάρσαλ και του Υπουργού Στρατιωτικών Χένρι Στίμσον. Η τελική, ωστόσο, απόφαση, σύμφωνα με το Σύνταγμα των ΗΠΑ, έπρεπε να ληφθεί μόνον από τον Πρόεδρο, ο οποίος και την έλαβε, με την αιτιολογία ότι οι ρίψεις αυτές θα έφερναν γρήγορο τέλος στον πόλεμο στο θέατρο του Ειρηνικού και ότι τα θύματα από τις βόμβες θα ήταν λιγότερα από τις απώλειες σε μια ενδεχόμενη απόβαση στην Ιαπωνία ή από τη συνέχιση του πολέμου.
Η Ιαπωνία παραδόθηκε στους συμμάχους στις 15 Αυγούστου 1945, δυο μέρες πριν την ολοκλήρωση της κατασκευής της επόμενης βόμβας για ακόμα έναν βομβαρδισμό της Ιαπωνίας. Η υπογραφή της παράδοσης έγινε στις 2 Σεπτεμβρίου και σήμανε το τέλος της Μάχης του Ειρηνικού, αλλά και του 2ου Παγκοσμίου Πολέμου.
Τα θύματα
Ο αρχικός αριθμός των θυμάτων που πέθαναν ακαριαία από τη ρίψη των βομβών υπολογίζεται σε περίπου 70.000 στη Χιροσίμα και 40.000 στο Ναγκασάκι. Όμως οι ολέθριες συνέπειες της πυρηνικής ακτινοβολίας τους επόμενους τέσσερις μήνες αύξησαν τον αριθμό των νεκρών σε 90.000-166.000 στη Χιροσίμα και 80.000 στο Ναγκασάκι. Μέχρι το 1950 ο απολογισμός των θυμάτων είχε φτάσει τα 200.000 θύματα.
Η – καθόλου τυχαία – επιλογή των στόχων
Οι στόχοι δεν επιλέχθηκαν τυχαία. Η Χιροσίμα ήταν ένα σημαντικό οπλοστάσιο των Ιαπώνων, οι λόφοι στη περιφέρεια της πόλης θα ενίσχυαν το αποτέλεσμα της έκρηξης και τα ξύλινα κυρίως σπίτια της πόλης ήταν εύκολο να καταστραφούν. Την περίοδο της επίθεσης, η Χιροσίμα είχε περίπου 350.000 κατοίκους.
Το Ναγκασάκι από την άλλη, ήταν ένα από τα μεγαλύτερα λιμάνια και βιομηχανικά κέντρα της Νότιας Ιαπωνίας κυρίως στη παραγωγή πλοίων και όπλων, πράγμα που το έκανε επίσης σημαντικό στόχο επίθεσης. Αν και τους τελευταίους μήνες, οι Αμερικανοί βομβάρδιζαν συνεχώς τις Ιαπωνικές πόλεις, το Ναγκασάκι και η Χιροσίμα, είχαν μείνει εκτός πλάνου τακτικού βομβαρδισμού, για να υπάρξει ακριβής καταγραφή της καταστροφής του νέου όπλου. Το Ναγκασάκι είχε βομβαρδιστεί μόνο μία φορά, την 1η Αυγούστου, ενώ η Χιροσίμα καμία.
Από τη Χιροσίμα στη Φουκουσίμα
Σήμερα, η Ιαπωνία τίμησε τη συμπλήρωση 68 ετών από τη ρίψη της πρώτης πυρηνικής βόμβας στη Χιροσίμα, προκάλεσε την άμεση παράδοση του Τόκιο αλλά έδειξε στην υφήλιο το πρόσωπο του πυρηνικού εφιάλτη.
Οι ομιλίες στην κεντρική τελετή στο Πάρκο Ειρήνης της Χιροσίμα υπογράμμισαν τη σημασία γρήγορων αποφάσεων για την αποκατάσταση όσων έχουν πληγεί και την ανάπτυξη μίας “λογικής ενεργειακής πολιτικής που θα βάσει σε πρώτη προτεραιότητα την ασφάλεια”.
Περίπου 50.000 άνθρωποι έδωσαν το “παρών” στη λιτή τελετή στο Πάρκο Ειρήνης, τηρώντας ενός λεπτού σιγή ακριβώς στις 08:15, οπότε και το αμερικανικό Enola Gay έριξε στις 6 Αυγούστου του 1945 τη βόμβα πάνω από την πόλη.
Ανάμεσά τους αρκετοί “χιμπακούσα” (σημαίνει “άνθρωποι επηρεασμένοι από την έκρηξη), επιζώντες της καταστροφής, που έκαψαν θυμίαμα και προσευχήθηκαν για εκείνους που έχασαν. Ο μέσος όρος ηλικίας των “χιμπακούσα” είναι 79.
Ο πρωθυπουργός Σίνζο Αμπε τόνισε πως η Ιαπωνία έχει το υπέρτατο καθήκον, ως η μοναδική χώρα στον κόσμο που έχει δεχθεί πυρηνική επίθεση, να παλέψει για εξάλειψη των πυρηνικών όπλων ανά την υφήλιο. Στην ομιλία του πάντως, ο Αμπε δεν αναφέρθηκε στο δίλημμα για την ενεργειακή αξιοποίηση της πυρηνικής τεχνολογίας, το οποίο ήρθε με τραγικό τρόπο ξανά στην επιφάνεια μετά τη Φουκουσίμα.
Στο ζήτημα αναφέρθηκε όμως ο δήμαρχος της Χιροσίμα, Καζούμι Ματσούι. “Αυτό το καλοκαίρι, η Ιαπωνία ακόμη υποφέρει από τις συνέπειες του μεγάλου σεισμού και του πυρηνικού δυστυχήματος”, είπε.
“Ο κόσμος της Χιροσίμα γνωρίζει καλά τη δοκιμασία της αποκατάστασης, και καλούμε την εθνική κυβέρνηση να καταρτίσει και να εφαρμόσει γρήγορα μία υπεύθυνη ενεργειακή πολιτική που θα βάζει σε πρώτη προτεραιότητα τη ζωή και την περιουσία των ανθρώπων”, τόνισε.
Οι καλλιτέχνες για τη Χιροσίμα
Η καταστροφική μέρα της 6ης Αυγούστου, δεν μπόρεσε, όπως ήταν αναμενόμενο, να αφήσει αδιάφορους και πολλούς από τους καλλιτέχνες εκείνης της εποχής και όχι μόνο. Ποιητές όπως η Sylvia Plath, τραγουδιστές όπως ο Bob Dylan έγραψαν για τη Χιροσίμα. Οι O.M.D. (Orchestral Manoeuvres in the Dark) την δεκαετία του 1980 έδωσαν στη δημοσιότητα το θρυλικό τραγούδι “Enola Gay”.
Η Ιαπωνική ταινία “Godzilla” του 1954, ήταν βασισμένη στον πυρηνικό όλεθρο. Στην εν λόγω ταινία, ένα μεγαλόσωμο τέρας, ο Godzilla, “γεννιέται” από την έκρηξη ενός πυρηνικού εργοστασίου και καταστρέφει ότι υπάρχει στο διάβα του.
Ο Alain Resnais, θέλοντας να καταθέσει την δική του αλήθεια, σκηνοθετεί το 1959 την ταινία “Hiroshima, mon amour” (“Χιροσίμα, αγάπη μου”). Μια ιστορία αγάπης που διαδραματίζεται στην Χιροσίμα ανάμεσα στα συντρίμμια, που άφησε πίσω του, το ολοκαύτωμα.
Με πληροφορίες από: Το Βήμα, ww2.gr – Ιστορία του Β’ Παγκοσμίου πολέμου