Φωτογραφία: EPA |
Η σημερινή κρίση στη Ευρώπη, η οποία έχει οικονομικό περίβλημα, κρύβει και άλλον κίνδυνο: την αύξηση των αυτονομιστικών τάσεων στο χώρο της «Ενωμένης Ευρώπης». Και εδώ μια ιδιαίτερη απειλή υπάρχει από την πλευρά της ανατολικής Ευρώπης με την περίπλοκη ιστορική της «κληρονομιά», πιστεύει ο αρθρογράφος Πιότρ Ισκεντέροφ.
Όταν μιλούν για την απειλή ενός νέου επαναπροσδιορισμού των ευρωπαϊκών συνόρων, εννοούν πρώτα απ’ όλα τα Βαλκάνια – την «πυριτιδαποθήκη» της Ευρώπης. Η περαιτέρω διάσπαση στο έδαφος της πρώην Γιουγκοσλαβίας παραμένει ακόμα πιθανή. Ιδιαίτερη ανησυχία προκαλεί το γεγονός, ότι ο σημερινός βαλκανικός αυτονομισμός, σε σύγκριση με τα γεγονότα της δεκαετίας του 1990, φέρει έναν ιδιαίτερο εθνικό χαρακτήρα.
Ο αυτονομισμός έχει κατέβει στο επίπεδο των εθνικών κοινοτήτων και εδαφών. Την πρωτιά σε αυτή την διαδικασία την έχουν οι Αλβανοί, και όχι μόνο αυτοί του Κοσόβου. Στη Βουλγαρία για την επιθυμία της διχοτόμησης της πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας σε αλβανικό και βουλγαρικό κομμάτι μιλούν οι αρχηγοί των μακεδονικών αλβανών. Έτοιμοι είναι να επαναλάβουν το σενάριο του Κόσοβο οι μερικές εκατοντάδες χιλιάδες νόμιμοι και παράνομοι κάτοικοι της Βόρειας Ελλάδας αλβανικής εθνικότητας.
Έδαφος για αποσχιστικές τάσεις υπάρχει και στην Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη. Για παράδειγμα, ο τωρινός πρωθυπουργός της Ουγγαρίας Viktor Orbán ισχυρίζεται, πως είναι ο σύγχρονος ενοποιητής των ουγγρικών εδαφών – από την Αδριατική έως την Μπουκοβίνα και από την Βιέννη έως την Τρανσυλβανία.
Ενώ οι Ούγγροι εθνικιστές τιμούν το όνειρο της επιστροφής της Τρανσυλβανίας, το επίσημο Βουκουρέστι εξίσου ενεργά συζητά για την αδικία των συνόρων του. Η προσπάθεια των μεγαλο-ρουμανικών κύκλων, επικεφαλής των οποίων σήμερα είναι ο πρόεδρος της Ρουμανίας Traian Băsescu, να προσενώσει τα μολδαβικά εδάφη, υλοποιείται στις ίδιες πράξεις με τη Βουδαπέστη σε σχέση με τους Ούγγρους της Τρανσυλβανίας: η γενναιόδωρη διανομή διαβατηρίων και χρηματικών επιχορηγήσεων, συνοδευόμενων από δηλώσεις για το άδικο αποτέλεσμα των παγκοσμίων πολέμων – συμπεριλαμβανομένου και του Δευτέρου Παγκοσμίου.
Η βασική αιτία της αναβίωσης των αυτονομιστικών προθέσεων στην Ανατολική Ευρώπη – είναι αντίκτυπο του αυτονομισμού του Κόσοβο, ο οποίος υποστηρίχτηκε από το ΝΑΤΟ και την ΕΕ, πιστεύουν οι ειδικοί. Στο πλαίσιο αυτό, επιδεικνύουν άλλη μία σοβαρή απειλή. Μιλά η Άννα Φιλιμόνοβα, αναλυτής του ρωσικού Κέντρου μελέτης της νεότερης Βαλκανικής κρίσης:
– Από το έδαφος του ψευδοκράτους του Κόσοβο προέρχεται η απειλή της αύξησης της τρομοκρατικής δραστηριότητας στην Ευρώπη. Και αυτή αυξάνεται από τις πράξεις των αντίστοιχων δυνάμεων της Δύσης που υποστηρίζουν το Κόσοβο.
