Με αφορμή την επέτειο για την απελευθέρωση της Άρτας, αφιερώνουμε το κείμενο του ιστορικού και συγγραφέα Κώστα Τσιλιγιάννη για να τιμήσουμε την επέτειο, και να αφυπνήσουμε την τοπική αυτοδιοίκηση για περισσότερες εκδηλώσεις.
Μία από τις μεγαλύτερες τοπικές ιστορικές γιορτές της Άρτας είναι αναμφίβολα η απελευθέρωση της Άρτας από τους Τούρκους στις 24 Ιουνίου του 1881.
Ύστερα από δύο συνθήκες του Βερολίνου την πρώτη τον Ιούνιο του 1878 και την δεύτερη και τελική τον Μάιο του 1881 οι τότε μεγάλες δυνάμεις συναπεφάσισαν να αποχωρήσουν οι Τούρκοι από την Θεσσαλία και την περιοχή της Άρτας εντεύθεν του Αράχθου ποταμού. Δηλαδή ο κάμπος της Άρτας, η Φιλιππιάδα, η Πρέβεζα, τα Γιάννενα και η λοιπή Ήπειρος παρέμειναν στην κατοχή του Τούρκων.
Την προετοιμασία της εκτέλεσης των όρων της συνθήκης και της ομαλής αποχώρησης των τουρκικών στρατευμάτων από την πόλη της Άρτας και την θριαμβευτική είσοδο του ελληνικού στρατού, ανέλαβαν ο στρατηγός Βασίλειος Σαπουτζάκης και ο Μουσίρης Χινταγέτ Πασσάς.
Ως ημέρα απελευθέρωσης της Άρτας ορίσθηκε η 24η Ιουνίου. Στις 4.30 μ.μ ο λαός με τις αρχές προεξάρχοντος του Σεραφείμ Ά Ξενοπούλου ανέμενε στο δρόμο μπροστά στο εκκλησάκι των Αγίων Θεοδώρων την έλευση του Ελληνικού Στρατού υπό τον στρατηγόν Σκαρλάτον Σούτσον.
Εκεί ο Εθνάρχης μας, ο πολύς Μητροπολίτης Άρτας Σεραφείμ, με την αδαμαντοκόλλητη μίτρα του, με την χρυσοΰφαντη στολή του, ακτινοβολώντας ως ο φθινοπωρινός αστέρας Σείριος. Εκεί ο κλήρος με τα κομψά χρυσοκέντητα άμφιά του, στολισμένα με χρυσές Ελληνικές Σημαίες. Εκεί η κιβωτός των εθνικών ονείρων, η ελπιδοφόρα γαλανόλευκη, την οποίαν με τόσα δάκρυα χαράς και φόβο είχαν κεντήσει οι μελανόφθαλμες παρθένες της Άρτας στην Μητρόπολη.
Παρόντες ήσαν:
Ο Βασιλικός Επίτροπος, ο εν Άρτη Πρόξενος της Ελλάδας, ο Δήμαρχος με το συμβούλιο του, ο αρχιρραβίνος με την επιτροπή των Ισραηλιτών, με την υπερόχου πολυτελείας και καλαισθησίας Ελληνική Σημαία τους, οι Διδάσκαλοι και οι Διδασκάλισσες μετά των μαθητών και μαθητριών, οι συντεχνίες της πόλης, οι απομείναντες στην Άρτα Μουσουλμάνοι και όλος ο λαός της Άρτας περιβάλλει τον Μητροπολίτη σε κατανυκτική σιγή.
Πλησιάζει ο Ελληνικός Στρατός και ο Έλλην Στρατηγός, ως άλλος Αρχάγγελος Γαβριήλ, θα προσφέρει στον Δεσπότη το κρίνο της Ελευθερίας: Την Ελληνική Σημαία ! Εκείνη την ιστορική στιγμή το ρολόι του Φρουρίου εσήμανε της 4 και ημισείαν μ.μ. Ο στρατηγός Σούτσος ανακοινώνει εις αυτόν τα εξής: «Σεβασμιότατε Εν ονόματι της Α.Μ του Βασιλέων των Ελλήνων Γεωργίου Ά καταλαμβάνω την Άρταν ». Κι ο Δεσπότης απαντά: «Ευφρανθήτε ουρανοί. Σαλπίσατε τα θεμέλια της γης. Βοηθήσατε τα όρη ευφροσύνην». Τότε ολόκληρος ο Λαός της Άρτας ανεξαρτήτου θρησκεύματος, φύλου και ηλικίας ξέσπασε σε ενθουσιώδεις ζητωκραυγές.
Ο Δεσπότης ατενίζοντας την Ελληνική Σημαία και υψώνοντας τα χέρια του προς τον ουρανόν πρόσεθεσε συγκινημένος: «Είη το όνομα του κυρίου ευλογημένον και δοξασμένον».
Ακολούθησε μεγάλη δοξολογία, στη μητρόπολη όπου παρέστη ολόκληρος ο λαός της Άρτας. Μίλησαν ο Μητροπολίτης και ο Ραββίνος, μετά γιορτές, τραγούδια, χοροί και λαμπαδηφορία. ήταν μία αξέχαστη, ενθουσιώδης, συγκινητική και μεγάλη εθνική και τοπική γιορτή, η οποία γιορτάζεται στην Άρτα κάθε χρόνο με εθνικές και πολιτιστικές εκδηλώσεις.
Κώστας Α. Τσιλιγιάννης
