Η έκκληση από Παρίσι και Ρώμη για προσωρινή επαναφορά των ελέγχων στα εσωτερικά σύνορα της ζώνης Σένγκεν λόγω της αναταραχής στη Βόρειο Αφρική συζητήθηκε στην ολομέλεια και αν ορισμένοι ζήτησαν επαναφορά των ελέγχων, άλλοι αμφισβήτησαν ακόμα και το κατά πόσον η αριθμοί των προσφύγων δικαιολογούν τη χρήση της λέξης “κρίση” και οι περισσότεροι εξέφρασαν έντονη αντίθεση σε κάθε απόπειρα παράκαμψης της αρχής μιας Ευρώπης χωρίς (εσωτερικά) σύνορα.
Εκπροσωπώντας την ουγγρική προεδρία του Συμβουλίου, η υπουργός Ευρωπαϊκών Υποθέσεων, Enikő Győri, μίλησε για “σοβαρό πρόβλημα που οδηγεί σε επανεξέταση της διαχείρισης των συνόρων” και ανακοίνωσε ότι οι κυβερνήσεις στο Συμβούλιο και εν συνεχεία στη σύνοδο κορυφής τον Ιούνιο, θα εξετάσουν “τρόπους να υπάρξει εγγύηση της ελεύθερης κυκλοφορίας εντός της ΕΕ αλλά υψηλό επίπεδο εσωτερικής ασφάλειας”. Σημείωσε δε ότι το σε κάθε περίπτωση η προσωρινή επιβολή ελέγχων στα σύνορα μεταξύ κρατών μελών θα πρέπει να βασισθεί σε αντικειμενικά κριτήρια και κατόπιν συμφωνίας σε επίπεδο ΕΕ.
Από την πλευρά του, ο πρόεδρος της Επιτροπής, José Manuel Barroso, τόνισε ότι “η ελευθερία μετακίνησης είναι για την Ευρώπη ότι τα θεμέλια είναι για τα κτίρια: αν αφαιρεθεί κινδυνεύει όλο το οικοδόμημα”. Θύμισε δε ότι η ίδια η Συνθήκη του Σένγκεν επιτρέπει την επιβολή ελέγχων σε έκτακτες περιπτώσεις για να τονίσει ότι “έκτακτες” πρέπει να σημαίνει ότι πραγματικά δεν υπάρχει απολύτως καμία άλλη λύση”.
Σένγκεν και μετανάστευση
- 650 εκατομμύρια άτομα περνούν κάθε χρόνο τα σύνορα της ζώνης Σένγκεν
- Υπολογίζεται ότι από την αρχή του χρόνου 20.000 μετανάστες έχουν εισέλθει λαθραία στην ΕΕ
- Οι περισσότεροι από αυτούς εισήλθαν μέσω Ιταλίας ή Μάλτας
- Το 2010 257.800 άτομα ζήτησαν άσυλο σε κράτη μέλη της ΕΕ
- Η οικονομική βοήθεια της ΕΕ για τη διαχείριση των προσφύγων ανέρχεται σε 100 εκατομμύρια ευρώ
Σε ότι αφορά δε τις ίδιες τις χώρες που είναι οι πλέον εκτεθειμένες στη μετανάστευση, σημείωσε ότι δεν είναι δυνατόν να αναμένουμε ότι θα μπορέσουν να διαχειρισθούν μόνες το πρόβλημα. “Η μετανάστευση είναι πρόκληση για ολόκληρη την Ευρώπη και ως εκ τούτου απαιτεί ευρωπαϊκή λύση”, κατέληξε.
Οι πολιτικές ομάδες
Με διαφορά απόψεων ως προς την αναγκαιότητα επιβολής έκτακτων μέτρων ελέγχου των συνόρων αλλά ακόμα και ως προς το κατά πόσον ο αριθμός των μεταναστών λόγω της κρίσης στη Βόρειο Αφρική δικαιολογεί καν τη χρήση του όρου “κρίση” εμφανίσθηκαν οι μεγάλες πολιτικές ομάδες του ΕΚ.
Μιλώντας εκ μέρους του κεντροδεξιού ΕΛΚ, ο Γερμανός ευρωβουλευτής Manfred Weber, σημείωσε ότι το Σένγκεν είναι θεμελιώδης κατάκτηση των Ευρωπαίων την οποία “θα υπερασπισθούμε” και έφερε το παράδειγμα της Σουηδίας, η οποία κάθε χρόνο δέχεται περίπου 25.000 μετανάστες αλλά “από κανενός το μυαλό δεν πέρασε η ιδέα να αμφισβητήσει το Σένγκεν. Σημείωσε τέλος ότι οι αιτήσεις προσχώρησης της Ρουμανίας και της Βουλγαρίας στο Σένγκεν δεν θα πρέπει να καθυστερήσουν λόγω του προβλήματος που έχει ανακύψει.
Από την πλευρά των Σοσιαλιστών, ο ηγέτης τους στο ΕΚ, επίσης Γερμανός ευρωβουλευτής, Martin Schulz, τόνισε ότι για τα ευρωπαϊκά μεγέθη, 25.000 μετανάστες δεν αποτελούν καν “κρίση” και το πρόβλημα μπορεί να λυθεί εύκολα με σωστό καταμερισμό του βάρους μεταξύ των κρατών μελών. Θυμίζοντας δε και αυτός ότι η Συνθήκη του Σένγκεν διαθέτει μηχανισμούς για την αντιμετώπιση εκτάκτων γεγονότων κατηγόρησε ευθέως τη Γαλλία και την Ιταλία ότι δημιούργησαν το πρόβλημα και μετά απαίτησαν κλείσιμο των συνόρων για λυθεί: “δεν είναι δυνατόν να παγώνουν έτσι τα δικαιώματα των Ευρωπαίων πολιτών” τόνισε, για να δηλώσει ότι “το ευρωπαϊκό πνεύμα χάνεται”…
Ο Βέλγος επικεφαλής των Φιλελευθέρων, Guy Verhofstadt, μίλησε και αυτός με τη σειρά του για “δύο κυβερνήσεις που παίζουν πινγκ πονγκ στην πλάτη των προσφύγων” και τόνισε ότι η επαναφορά των ελέγχων στα σύνορα είναι και πλήγμα κατά της ΕΕ και εκτός αναλογιών σε σχέση με το πρόβλημα: “θα πολεμήσουμε με όλες τις πολιτικές ομάδες κατά της επαναφοράς των ελέγχων” κατέληξε.
Από την άλλη πλευρά, εκπροσωπώντας τους Ευρωπαίους Συντηρητικούς και Μεταρρυθμιστές, ο Βρετανός Timothy Kirkhope, σημείωσε ότι “είναι η στιγμή να μην ασχοληθούμε μόνο με την ελευθερία μετακίνησης αλλά και με τη φρούρηση των συνόρων”, μιλώντας για “προκλήσεις που δεν υπήρχαν” όταν σχεδιάσθηκε προ εικοσιπενταετίας το Σένγκεν, όπως “μαζική ανεργία, μετανάστευση από τη βόρειο Αφρική και τρομοκρατία”. Το σύστημα είναι προβληματικό και δεν μπορεί να αντεπεξέλθει στις νέες συνθήκες”, κατέληξε.
“Η Γερμανία πήρε μερικές εκατοντάδες χιλιάδες μεταναστών κατά τη διάρκεια του πολέμου στη Βοσνία αλλά δεν βούλιαξε”, παρατήρησε ο Γάλλος επικεφαλής των Πρασίνων, Daniel Kohn-Bendit, για να συνεχίσει “πάψτε να αντιμετωπίζετε το πρόβλημα της Βορείου Αφρικής σαν πρόβλημα ασφάλειας”. Τόνισε δε ότι “η επαναφορά των ελέγχων στα (εσωτερικά) σύνορα θα ήταν στην ουσία έλεγχος της εμφάνισης του καθ’ ενός: “οι μελαψοί, οι διαφορετικοί είναι εκείνοι που θα ελέγχονται”…
Ο δε Πορτογάλος ευρωβουλευτής Rui Tavares, της Ευρωπαϊκής Ενωτικής Αριστεράς σημείωσε ότι “δεν μπορούμε και δεν πρέπει να αφήσουμε κατά μέρος το Σένγκεν” γιατί αυτό θα έβλαπτε την Ευρώπη. “πρέπει να προστατεύσουμε τους πολίτες”, σημείωσε “αλλά αυτό περιλαμβάνει τους πολίτες της Συρίας, της Βεγγάζης και άλλων περιοχών”.
Τέλος για την ομάδα Ευρώπη Ελευθερίας και Δημοκρατίας, ο Βρετανός ευρωβουλευτής Nigel Farrage, σημείωσε ότι “ο καυγάς που έχει ξεσπάσει μεταξύ Γαλλίας και Ιταλία δείχνει ότι σε κάθε κρίση νικά το εθνικό κράτος” και όχι η Ευρώπη, ενώ απευθυνόμενος στον πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, José Manuel Barroso, τόνισε “επιτίθεστε σε εκείνους που θέλουν να ελέγχουν τα ίδια τους τα σύνορα, τους αποκαλείτε εξτρεμιστές, ξενοφοβικούς και λαϊκιστές. Όμως οι λαϊκιστές είναι, στην πραγματικότητα, δημοκράτες