Το ΕΚ ζητά καλύτερη διαχείριση των αποβλήτων ηλεκτρικού εξοπλισμού

 

Τα κύρια σημεία

  • Μέχρι και τέσσερα πολύτιμων υλικών μπορεί να αποδώσει ο ατομικός ηλεκτρονικός εξοπλισμός μας κάθε χρόνο
  • Όπως εξηγεί ο εισηγητής του ΕΚ, Karl-Heinz Florenz, “δεν έχουμε την πολυτέλεια να σπαταλούμε τα απόβλητα μας”
Ο Karl-Heinz Florenz

Ο Karl-Heinz Florenz

Το ΕΚ ζητά μείωση της γραφειοκρατίας και αυστηρότερους κανόνες για τον ολοένα αυξανόμενο όγκο αποβλήτων ηλεκτρικού και ηλεκτρονικού εξοπλισμού (ΑΗΗΕ). Κατά την ψηφοφορία της Πέμπτης, οι ευρωβουλευτές πρότειναν νέους στόχους για τη συλλογή, ανακύκλωση και επαναχρησιμοποίηση αυτών των αποβλήτων. Συνέστησαν, ακόμη, αυστηρότερα μέτρα για την αποτροπή των παράνομων εξαγωγών αποβλήτων στις αναπτυσσόμενες χώρες, ένα φαινόμενο που δημιουργεί κινδύνους για την υγεία και το περιβάλλον.

Το ΕΚ ενέκρινε την Πέμπτη, 3 Φεβρουαρίου, τους τροποποιημένους κανόνες (οι οποίοι αποτελούν επικαιροποίηση της οδηγίας του 2003 για τα απόβλητα ηλεκτρικού και ηλεκτρονικού εξοπλισμού) με 580 ψήφους υπέρ, 37 κατά και 22 αποχές. Το Συμβούλιο θα εξετάσει τώρα τη θέση του Κοινοβουλίου, και το ζήτημα ενδεχομένως να τεθεί σε δεύτερη ανάγνωση. Ο εισηγητής, Karl-Heinz Florenz (ΕΛΚ, Γερμανία), δήλωσε ότι “δεν έχουμε πλέον την πολυτέλεια να σπαταλούμε τα απόβλητα μας”.

Το Κοινοβούλιο έστειλε ένα ισχυρό μήνυμα ότι οι δημόσιες αρχές, οι κατασκευαστές και οι καταναλωτές πρέπει όλοι να παίξουν το ρόλο τους ώστε να εξασφαλίσουμε τη συλλογή και ανακύκλωση μεγαλύτερου μέρους των ηλεκτρικών και ηλεκτρονικών προϊόντων μας. Έχουμε, επίσης, ορίσει αυστηρότερους κανόνες για να σταματήσει η δυνητικά επιβλαβής παράνομη μεταφορά αποβλήτων σε αναπτυσσόμενες χώρες”.

Στόχοι για τη συλλογή αποβλήτων

Το ΕΚ ζητά από τα κράτη μέλη να συλλέγουν, από το 2016, το 85% των αποβλήτων ηλεκτρικού και ηλεκτρονικού εξοπλισμού (ΑΗΗΕ) που παράγονται εντός της επικράτειας τους. Προτείνει ακόμη έναν ενδιάμεσο στόχο, για το 2012, ώστε κάθε κράτος μέλος να συλλέγει τουλάχιστον 4 κιλά ΑΗΗΕ κατά κεφαλή (αυτό ισχύει ήδη με βάση τους υφιστάμενους κανόνες) ή ίδια ποσότητα ΑΗΗΕ κατά βάρος που είχε συλλεχθεί στο συγκεκριμένο κράτος μέλος το 2010 (θα λαμβάνεται υπόψη η μεγαλύτερη ποσότητα).

Τέλος στη σπατάλη των αποβλήτων

Η ορθή επεξεργασία των ΑΗΗΕ μπορεί να επιφέρει σημαντικά πλεονεκτήματα σε ότι αφορά την προστασία της υγείας και του περιβάλλοντος, και μπορεί επίσης να βοηθήσει στην ανάκτηση πολύτιμων πρώτων υλών. Οι ευρωβουλευτές προτείνουν επίσης ως στόχο την ανακύκλωση του 50-75% των αποβλήτων (ανάλογα με την κατηγορία προϊόντων) και υποστηρίζουν τη θέσπιση νέου στόχου για την επαναχρησιμοποίηση του 5% των ΑΗΗΕ.

Το πεδίο εφαρμογής της οδηγίας και οι ηλιακοί συλλέκτες

Η οδηγία θα πρέπει να εφαρμόζεται σε όλα τα είδη ΑΗΗΕ, εκτός από ορισμένα είδη τα οποία ρητώς εξαιρούνται, όπως μεγάλες εγκαταστάσεις και εργαλεία, στρατιωτικός εξοπλισμός και οχήματα. Οι ευρωβουλευτές υποστηρίζουν ότι από τους κανόνες θα πρέπει επίσης να εξαιρεθούν και τα φωτοβολταϊκά κύτταρα που χρησιμοποιούνται στους ηλιακούς συλλέκτες, κάτι που θα υπόκειται σε αναθεώρηση, δεδομένου ότι η απόρριψη τους γίνεται από επαγγελματίες και έχουν ήδη τεθεί σχετικοί στόχοι από τη βιομηχανία.

Οι ευθύνες των παραγωγών και των καταναλωτών

Οι ευρωβουλευτές υπογραμμίζουν ότι η τυποποίηση των διαδικασιών καταχώρισης και η υποβολή εκθέσεων είναι απαραίτητη για τη μείωση του διοικητικού φόρτου και του κόστους που επιβαρύνει τις επιχειρήσεις. Προτείνουν, επίσης, να μειωθεί ο αριθμός των κατηγοριών προϊόντων ηλεκτρικού εξοπλισμού, ώστε να απλουστευθεί ακόμη περισσότερο η διαδικασία.

Οι παραγωγοί προϊόντων ηλεκτρικού και ηλεκτρονικού εξοπλισμού πληρώνουν για την επεξεργασία των αποβλήτων τους και μπορούν, ακόμη, να συνεισφέρουν μέσω της τήρησης των κανόνων οικολογικού σχεδιασμού (eco-design) και της κατασκευής προϊόντων των οποίων η επιδιόρθωση και η ανακύκλωση είναι ευκολότερη.

Οι καταναλωτές μπορούν να απορρίπτουν ΑΗΗΕ νόμιμα, όπως ήδη προβλέπεται, και χωρίς κάποιο κόστος, στα ειδικά κέντρα επεξεργασίας αποβλήτων. Οι ευρωβουλευτές υποστηρίζουν ότι οι καταναλωτές θα πρέπει, επίσης, να έχουν τη δυνατότητα απόρριψης αποβλήτων πολύ μικρού όγκου σε ένα προσπελάσιμο και εμφανές σημείο συλλογής στο κατάστημα του λιανοπωλητή. Αυτό θα ισχύει και για τους πωλητές εξ αποστάσεως, ενώ θα εξαιρούνται μικροεπιχειρήσεις που λειτουργούν σε πολύ περιορισμένη επιφάνεια.

Παράνομες εξαγωγές

Μεγάλες ποσότητες ΑΗΗΕ δηλώνονται ψευδώς ως “επαναχρησιμοποιούμενα” και εξάγονται παρανόμως στις αναπτυσσόμενες χώρες, όπου συχνά υποβάλλονται σε επεξεργασία υπό μη ασφαλείς συνθήκες, ακόμη και από παιδιά. Το ΕΚ υποστηρίζει τις προτάσεις της Επιτροπής για αυστηρότερες επιθεωρήσεις των φορτίων, και διευκρινίζει, επιπλέον, ότι ο εξαγωγέας θα πρέπει να φέρει την ευθύνη για την απόδειξη ότι τα εμπορεύματα του δύνανται όντως να επαναχρησιμοποιηθούν.