Ειδική ταυτότητα για όσους ζητούν άσυλο στη Δανία ©BELGA_Aurora_ke Ericson
Ο συνολικός αριθμός των προσφύγων στην Ευρώπη δεν είναι εν τέλει τόσο μεγάλος, όμως η υποδοχή όσων ζητούν άσυλο θέτει διαφορετικές προκλήσεις σε κάθε χώρα και ήδη από τον περασμένο Μάιο το ΕΚ έχει ζητήσει τη δημιουργία δεσμευτικού μηχανισμού μέχρι το 2012 για την καλύτερη κατανομή του βάρους της μετανάστευσης και την ανακούφιση των χωρών που αντιμετωπίζουν τις ισχυρότερες πιέσεις. Ωστόσο το θέμα παραμένει έκτοτε υπό συζήτηση στο Συμβούλιο Υπουργών.
Πόσο κοστίζει ακριβώς στα κράτη μέλη η διαχείριση του ασύλου και πώς θα μπορούσε το κόστος αυτό να διαμοιρασθεί καλύτερα; Αναζητώντας απαντήσεις, τη Δευτέρα 22 Φεβρουαρίου, η γενική διεύθυνση Εσωτερικών του ΕΚ δημοσίευσε έκθεση σχετικά με την κατανομή των βαρών του ασύλου μεταξύ των κρατών μελών.
Σύμφωνα με την έκθεση, το 2007 η ΕΕ υποδέχθηκε το 14% των προσφύγων παγκοσμίως και έλαβε 200.000 αιτήσεις για χορήγηση ασύλου, κάτι που αντιστοιχεί στο 12% του συνόλου των προσφύγων και σε περίπου έναν αιτούμενο ασύλου για κάθε 2.200 πολίτες της ΕΕ.
Ευρώπη και άσυλο
- Το 2007 μόνο το 14% των προσφύγων παγκοσμίως επιχείρησαν να εισέλθουν στην ΕΕ
- Το συνολικό κόστος για το άσυλο σε όλα τα κράτη μέλη το 2007 ήταν μικρότερο της ετήσιας δαπάνης για κατοικίδια στη Βρετανία.
- Ορισμένα κράτη μέλη επωμίζονται πολύ μεγαλύτερο μερίδιο του κόστους από ότι άλλα, για παράδειγμα ως ποσοστό του ΑΕΠ η Μάλτα δαπανά 1000 φορές περισσότερο από ότι η Πορτογαλία.
Εναλλακτικές λύσεις
Υπογραμμίζοντας τη σημερινή ανισοκατανομή της επιβάρυνσης, το συμπέρασμα στο οποίο καταλήγει η έκθεση είναι ότι μια καλύτερη κατανομή του οικονομικού βάρους μεταξύ των κρατών μελών είναι και λογική και ρεαλιστική. Προσθέτει δε ότι η συνεργασία και η εναρμόνιση των διαδικασιών δεν μπορούν από μόνες τους να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα και ότι απαιτείται σημαντική αύξηση της οικονομικής αλληλεγγύης.
Έτσι, καταλήγει σε τρείς εναλλακτικές λύσεις:
Την ενίσχυση της συνεργασίας και της εναρμόνισης, με στόχο μεταξύ άλλων τη μείωση των υφιστάμενων διαφορών στο κόστος διεκπεραίωσης κάθε αίτησης.
Την αποζημίωση όσων αντιμετωπίζουν το μεγαλύτερο βάρος για παράδειγμα με τη θέσπιση συγκεκριμένου ποσού ανά αίτηση ασύλου.
Τη μεταφορά των αιτούμενων άσυλο σε άλλα κράτη μέλη
Για το ΕΚ, η αλληλεγγύη μεταξύ των κρατών μελών πρέπει να ενισχυθεί με υποχρεωτικά εργαλεία ώστε να ενισχυθούν ουσιωδώς τα κράτη που δέχονται το μεγαλύτερο αριθμό αιτήσεων. Στην πρώτη ανάγνωση της σχετικής νομοθεσίας, το ΕΚ υιοθέτησε ψηφίσματα για την τόνωση της αλληλεγγύης μεταξύ κρατών μελών και ζήτησε τη δημιουργία υποχρεωτικού συστήματος μέχρι το 2012, σημείο που φαίνεται ότι είναι εκείνο που δεν έχει επιτρέψει την έγκριση του πακέτου από το Συμβούλιο Υπουργών.
Όμως στο ΕΚ η συζήτηση συνεχίζεται και ο Ισπανός ευρωβουλευτής των Σοσιαλιστών Antonio Masip εισηγητής του σώματος για τις συνθήκες υποδοχής των αιτούμενων ασύλου, σημειώνει ότι “έχει έρθει η ώρα να βρούμε λύση για λόγους αρχής, για λόγους ηθικής και για λόγους δημοκρατίας”.
Τον Οκτώβριο, η επιτροπή Πολιτικών Ελευθεριών εξέτασε την πρόοδο του ζητήματος στο Συμβούλιο υπουργών, με τους ευρωβουλευτές να σημειώνουν τη θλίψη τους για την απροθυμία του Συμβουλίου να δεχθεί τη δημιουργία δεσμευτικού μηχανισμού. “Ζητούμενη είναι η αλληλεγγύη και η εθελοντική αλληλεγγύη είναι απλά ανέκδοτο, καθώς υπάρχουν χώρες που δεν θέλουν να βοηθήσουν” είχε επισημάνει τότε ο Μαλτέζος ευρωβουλευτής του ΕΛΚ, Simon Busuttil.
Στην ακρόαση για την επικύρωση της τοποθέτησής της ως Επιτρόπου Εσωτερικών, η Cecilia Malmström είχε σημειώσει, απαντώντας σε ερώτηση του Ιταλού ευρωβουλευτή της ομάδας Ευρώπη Ελευθερίας και Δημοκρατίας, Mario Borghezio, ότι “κάθε χώρα οφείλει να αναλάβει τις ευθύνες της”, προσθέτοντας ότι “είναι αδύνατον να επιβληθεί στα κράτη μέλη η υποχρεωτική επίδειξη αλληλεγγύης”.
