Νέο ξεκίνημα για την ΕΕ με τη Συνθήκη της Λισαβόνας

Μπορεί να χρειάστηκε πολύς χρόνος, αλλά σήμερα τέθηκε τελικά σε ισχύ η Συνθήκη της Λισαβόνας, μια συνθήκη που εισάγει σαρωτικές θεσμικές αλλαγές με σκοπό να βελτιώσει τη διαδικασία λήψης αποφάσεων και να αναβαθμίσει τον ρόλο της ΕΕ στη διεθνή σκηνή.

Θέτοντας τις βάσεις για μια πιο δημοκρατική, αποτελεσματική και διαφανή Ένωση, η Συνθήκη της Λισαβόνας ευοδώνει μια μακρά προσπάθεια αναθεώρησης των εσωτερικών κανόνων της ΕΕ, κάτι που κατέστη επιτακτικό μετά την προσχώρηση 10 επιπλέον κρατών στην Ένωση το 2004.

“Με τη Συνθήκη της Λισαβόνας οι πολίτες τίθενται στο επίκεντρο του Ευρωπαϊκού εγχειρήματος”, ανέφερε ο πρόεδρος Μπαρόζο. “Είμαι χαρούμενος γιατί διαθέτουμε πλέον τα κατάλληλα θεσμικά μέσα και κλείνει μια περίοδος αβεβαιότητας.”

Το σημαντικό αυτό γεγονός εορτάστηκε με ιδιαίτερη τελετή στη Λισαβόνα, όπου πριν από δύο χρόνια είχε υπογραφεί η Συνθήκη.

Προτού γίνει πραγματικότητα, η Συνθήκη της Λισαβόνας έπρεπε να κυρωθεί από όλες τις χώρες μέλη της ΕΕ. Η διαδικασία αυτή ολοκληρώθηκε μόλις πρόσφατα. Τον Οκτώβριο οι Ιρλανδοί ψηφοφόροι επέστρεψαν και πάλι στις κάλπες, και, αυτή τη φορά, ενέκριναν τη Συνθήκη. Στη συνέχεια ο Τσέχος πρόεδρος ήρε την αντίθεσή του, και έτσι ξεπεράστηκε και το τελευταίο εμπόδιο.

Προκειμένου να προετοιμαστούν για τη μεγάλη ημέρα, οι ηγέτες της ΕΕ συναντήθηκαν τον προηγούμενο μήνα για να επιλέξουν τα πρόσωπα που θα καταλάβουν τα δύο νέα αξιώματα που δημιουργούνται με τη Συνθήκη. Ο Βέλγος πρωθυπουργός Χέρμαν Βαν Ρομπόι ορίστηκε πρώτος πρόεδρος της ΕΕ και η επίτροπος Κάθρην Άστον επικεφαλής της εξωτερικής πολιτικής.

Με την έναρξη ισχύος της Συνθήκης ο Μπαρόζο θα προχωρήσει στον σχηματισμό νέας Επιτροπής. Ήδη την προηγούμενη εβδομάδα ανακοίνωσε τα ονόματα των υποψήφιων επιτρόπων. Επίσης, 18 ευρωβουλευτές που εξελέγησαν τον περασμένο Ιούνιο σύμφωνα με τις διατάξεις της Συνθήκης της Λισαβόνας, θα μπορέσουν να πάρουν τη θέση τους στο Ευρωκοινοβούλιο.

Αυτή είναι μόνον η αρχή.

Μεταξύ πολλών άλλων αλλαγών, η Συνθήκη επαναπροσδιορίζει τη στάθμιση των ψήφων μεταξύ των κρατών μελών, καταργώντας το εθνικό βέτο σε πολλούς τομείς. Διευρύνει επίσης τις εξουσίες της Επιτροπής και ενισχύει σημαντικά τον ρόλο του Ευρωκοινοβουλίου στη νομοθετική διαδικασία.

Η νέα διαδικασία αναφοράς δίνει στους πολίτες τη δυνατότητα να επηρεάζουν άμεσα την πολιτική της ΕΕ και ο χάρτης ανθρωπίνων δικαιωμάτων αποκτά νομικά δεσμευτικό χαρακτήρα.

Η Συνθήκη της Λισαβόνας τροποποιεί τις συνθήκες της Ρώμης και του Μάαστριχτ, παρέχοντας στην ΕΕ νέο νομικό πλαίσιο καθώς και μέσα αντιμετώπισης των προκλήσεων σε έναν όλο και περισσότερο διασυνδεόμενο κόσμο.